Değerlendirme Merkezi Nedir?

Değerlendirme Merkezi bir yer değildir. Yaygın olarak kullanılan tanım şudur: “Değerlendirme konusu, görev veya iş seviyesinde başarılı olmak için gereken davranışların benzerlerinin sergilenmesi için tasarlanmış simülasyon içeren egzersizlerden oluşan bir sistemdir.”

Değerlendirme Merkezinin özellikleri nelerdir?

Değerlendirme Merkezlerinin en önemli özelliği, çok yönlü bir değerlendirme olmasıdır. Bu değerlendirmeler bir grup katılımcı eğitim almış değerlendirici ekip tarafından  önceden belirlenmiş işle bağlantılı birçok davranışa yönelik değerlendirildikleri çeşitli egzersizlere dahil olurlar, sonra katılımcı hakkında elde edilen tüm veriler paylaşılarak karar alınır. Değerlendirme Merkezlerinin en önemli özelliği pek çok aşamadan oluşan simülasyonlardan oluşmasıdır.

Değerlendirici ekip katılımcıyı bu simülasyonlar içerisinde yetkinliklerini gözlemler ve katılımcıya geri bildirimde bulunur.

Değerlendirme Merkezlerinin tarihi

Değerlendirme Merkezlerinin yaygın kanaate göre Amerika’da değil de Avrupa’da ortaya çıkmış olduğu az bilinen bir bilgidir. şu andaki Değerlendirme Merkezlerinin öncüsünün 1942’de faaliyet göstermeye başlayan Amirallik Mülakat Kurulu olduğu düşünülmektedir. Daha sonra yöntem, başta Savunma Bakanlığı Seçim Kurulu (SBSK) olmak üzere Silahlı Kuvvetlerin diğer alanlarında kullanıldı. Bundan önce de Almanya’da Subay Seçiminde benzer bir yöntem kullanılmıştır , Bir sonraki uygulama Amerika Birleşik Devletleri’nde ortaya çıkmıştır. Sivil uygulamalardaki ilk gelişim ABD telefon şirketi AT&T’nin Değerlendirme Merkezlerini kullanması olmuştur. 1970’lere gelindiğinde İngiltere’de şirketler yeni mezunlar içinden seçim yapmak amacıyla bu yöntemi kullanmışlardır.

Günümüzde ise  genel olarak, Değerlendirme Merkezi kullanımının büyük şirketlerde ve özel sektörde daha yaygındır. Enerji şirketleri, Bankalar ve Yiyecek, İçecek ve Tütün şirketleri Değerlendirme Merkezlerini yaygın olarak kullanmaktadır;

Çok sayıda mezunun işe alındığı kamu sektöründe ise Değerlendirme Merkezleri kıdemli mevkilere çalışan alımları için kullanılmaktadır. Büyük özel sektör kuruluşları, kamu sektörü kuruluşlarına göre Değerlendirme Merkezlerini terfilerde de daha çok kullanmaktadır.

Değerlendirme Merkezi Uygulamaları

Grup mülakatları

Kısa bir süre içerisinde çok sayıda adayın gözlemlendiği bir yöntemdir. Genellikle tüm katılımcılara aynı belge verilir, bu belgede işle ilgili acil hareket gerektiren bir çok sorun bulunur. Katılımcılardan bilgileri analiz etmeleri beklenir.ve çözüm önerileri sunmaları istenir.

Kişilik Envanterleri

Çoklu kişilik envanterleri yaptırılır. genelde online yapılır. Kişinin nasıl ortamlarda davranış ve duygusal zekasını ölçmeye yöneliktir. Zaman baskısı yoktur.

Yetenek Testleri

Genellikle zeka testi olarak da adlandırılabilir. Öncelikle sorunun nasıl çözüleceğini görmemiz için örnek sorular ve çözüm verilir sonra sorulara devam edilir. Şıklar doğru yanlış şeklindedir.

Sunum

Sözlü iletişim becerilerini ölçmek amacıyla yapılır. Mülakat ve rol oyunlarından sonra sunum yapılması istenebilir. Bazen kendinizi anlatın şeklinde de karşımıza çıkabilir.

Bekleyen İşler

Yazılı egzersizlerin en yaygınıdır. Katılımcıdan değerlendirildikleri pozisyonda karşılaşacakları işlerden oluşan bir dizi işin üstesinden gelmesi beklenir.(mektuplar, epostalar, raporlar, önemsiz postalar vs)

Grup Egzersizleri

Rol Ataması içermeyen Grup Tartışmalarında genellikle tüm katılımcılara aynı belge verilir; bu belgede işle ilgili, acil hareket gerektiren bir dizi problemler bulunur. Katılımcıların bilgileri analiz etmeleri ve verilen süre içinde grup olarak çözüm önerileri üretmesi beklenir.

Bu egzersizlerin odağı, varılan çözümlerden çok katılımcılarının bir takım içinde birbirleriyle nasıl etkileşime girdiğidir. Dolayısıyla bu,  işbirlikçiliğin gözlemlendiği bir egzersizdir. Egzersizde bazen her katılımcıya küçük farklılıklar içeren bilgiler verilir; bu sayede katılımcılar paylaşım ve işbirliği yapmaya yönlendirilir. Genellikle bu egzersizlerde tartışma öncesi analiz için verilen süre ve tartışılacak olan bilgilerin miktarı ve türü farklılık gösterir. Bazı durumlarda, katılımcılara tartışmaya başlamadan önce uzun bir belgeyi okumaları için yeterli süre verilir. Ancak çoğu Rol Atamasız Grup Tartışmasında, katılımcılara hazırlanmaları için süre verilmez ve hemen tartışmaya başlamaları istenir. Bu durumlarda katılımcıların belgeyi ve verilen bilgileri tartışırken okumaları veya en başta bunun için zaman ayırmaları beklenir.

Grup Tartışmalarının avantajı, çoğu katılımcıyı, bazen tümünü, bir arada görmek için bir fırsat yaratmasıdır. Bu egzersizler ile esneklik, liderlik, organizasyon hassasiyeti, ikna edici sözlü iletişim, kişilerarası duyarlılık, takım çalışması ve inisiyatif becerileri güçlü bir şekilde değerlendirilebilir. Ayrıca, muhakeme yeteneği, analiz yeteneği ve kararlılık gibi analitik ve karar verme yetkinlikleri gözlemlenebilir. Bazı alıştırmalar ticari farkındalık ve müşteri odaklılık yetkinliklerinin değerlendirilmesine de izin vermektedir. Tüm Grup Tartışması Egzersizlerinde her gruba 4 ile 6 arası katılımcı yerleştirilir.

Rol Oyunları

Görüşme Simülasyonu Egzersizleri, katılımcının başka bir kişiyle tanıştığı (Rol Oyuncusu) ve etkileşime geçtiği ve bu sürecin yönetilmesinden sorumlu olduğu simülasyondur. Bu simülasyonlar Katılımcının başka bir kişiyle etkileşim yeteneğini gözlemleme olanağı sağlar. Bazı durumlarda, farklı gruplardan  birden fazla rol oyuncusu bulunabilir.

Görüşme Simülasyonu Egzersizlerinde, Katılımcı kurumun bir çalışanıyla görüşür (örneğin bir performans değerlendirmesi için, iş arkadaşına koçluk yapmak için ya da bir yöneticiyle görüşmek gibi).

Bu tür bir egzersiz katılımcıya genel bilgilerin yanı sıra görevi hakkında bilgiler verilir. (postalar ve mektuplar gibi belgeler verilebilir) Toplantının süresi ve genel amaçları ana hatlarıyla belirtilir. Sonra Katılımcıya bilgileri sindirmesi ve toplantıya hazırlanması için zaman verilir.

Bu simülasyonda katılımcının dinleme, kişiler arası duyarlılık, liderlik ve ikna edici sözlü iletişim becerileri gözlemlenir. Senaryonun doğasına bağlı olarak Problem Analizi, İnsan Gelişimi gibi kriterleri de ölçmek mümkündür.

Bekleyen İşler Egzersizi

Bekleyen İşler egzersizi, yazılı egzersizlerin en popüleridir. Bu egzersiz türünde Katılımcıdan, değerlendirildikleri pozisyonda karşılaşacakları pek çok sıralı işin  üstesinden gelmesi beklenmektedir. (mektuplar, e-postalar, raporlar ve ‘önemsiz postalar’ bulunabilir) Ayrıca genel bilgi dokümanları, organizasyon şemaları, ilgili kurallar, takvimler, günlükler, Katılımcının içinde bulunduğu senaryonun tanımı ve Katılımcıya karşı doğrudan sorumlu olan kişilerin kısa tanımları da (eğer egzersiz için önemliyse) bulunur. Genellikle senaryoya göre Katılımcı görevine yeni atanmıştır ve sadece egzersizin sağladığı bilgiler ışığında (insanlar ve durumlar hakkında önceden bir bilgiye sahip olmadan) hızlı kararlar alması gerekmektedir. Buna ilave olarak, senaryonun getirdiği kısıtlamalar sonucunda Katılımcı bu kararları alırken başka kimseye danışamamaktadır, örneğin senaryo gereği içinde bulunulan zaman hafta sonudur ve kimseye ulaşmak mümkün değildir.

Katılımcının bekleyen işlere yanıt vermesi ve belirli bir süre içinde kararlar alması gerekmektedir. Katılımcının görevi işleri sınıflandırmak, öncelikli olanları belirlemek ve delege edilebilecek eylemler olup olmadığına, kime delege edilebileceğine ve işlere nasıl yanıt verilmesi gerektiğine karar vermektir,

Bekleyen İşler egzersizleri, çalışanların kendi başlarına çalışmaları ve çeşitli sorunları çözmek için farklı insanlarla iletişim kurmaları gereken görevler için değerlendirme yapmaya ve geliştirmeye yöneliktir. Bekleyen İşler egzersizinin temel faydalarından biri, aynı anda birden fazla işi yapmanın gerçek hayattaki zorluğunu doğru bir şekilde yansıtmasıdır. Gelen Kutusunda yer alanlar açık uçlu görevlerdir ve Katılımcının sorunları kendi uygun gördüğü şekilde elde alması gerekir. Bu yüzden bu egzersiz birbiriyle çakışan öncelikleri dengeleme, ortak bir konuyla ilgili işler arasında bağlantılar kurma ve eylemleri planlama becerilerinin ‘kusursuz’ bir değerlendirmesidir. İçerik ve yetkinliklerin değerlendirme konusu göreve göre farklılık göstermesine rağmen, Bekleyen İşler egzersizleri Katılımcıları özellikle şu kriterlere göre değerlendirmede etkindir: Delegasyon, Planlama & Organizasyon, Analiz Yeteneği, Muhakeme Yeteneği, Kararlılık, Yazılı İletişim, İnisiyatif ve Kişilerarası Duyarlılık.

Vaka Analizi

Analiz egzersizlerinde, katılımcıya belirli bir iş ile ilgili bazı sözel ve sayısal karmaşık bilgiler verilmektedir. Bu bilgiler metin, tablo ve grafik gibi çeşitli formatlarda sunulmaktadır. Katılımcıdan önce verileri analiz etmesi, sonrasında ise kendi sonuç ve önerilerinin yer aldığı yazılı bir rapor ya da sunum (ya da her ikisini) hazırlaması istenmektedir. Yazılı rapor ya da sunum seçimi; Katılımcının değerlendirildiği pozisyonun gerektirdiği iş, görev ve temel kriterlere dayanmalıdır. Katılımcı raporu ve/veya sunumu el yazısı ile yazabilir ya da uygun olması durumunda bilgisayar üzerinde hazırlayabilir.

Analiz Egzersizleri Katılımcıyı hayali bir organizasyon içine konumlandırmaktadır. Katılımcıya egzersiz içerisinde verilen bilgiler genellikle organizasyonu, bir durumu, bir problemi tanımlayan verilerle finansal ve performans göstergelerini içermektedir. Bu veriler genellikle nicel ve nitel bilgilerin karışımı olup Katılımcı nihai raporunu ya da sunumunu yapılandırırken bu bilgiler içerisinden ihtiyaç duyduklarını seçmektedir.

Tüm Analiz Egzersizlerimiz katılımcının analiz sonuçlarını yazılı rapor ve/veya sunum formatında aktarması alternatiflerini içermektedir. Sunum alternatifinin tercih edilmesi halinde iki farklı yöntem izlenebilir: 1) yazılı rapor hazırlandıktan sonra “kısa bir bilgilendirme” ve 2) yazılı rapor yerine daha uzun süren bir sunum. Her iki yöntemin ardından soru cevap oturumu gerçekleştirilmektedir. Katılımcı Analiz Egzersizinin bir parçası olarak kısa bilgilendirme ya da sunum gerçekleştiriyorsa, Değerlendirici bu bilgilendirme ya da sunumun yapıldığı kişi olacaktır. Bazı egzersizlerde Değerlendirici egzersiz uygulaması içerisindeki role bürünürken, bazılarında ise sadece Katılımcının sunum yaptığı Değerlendirici rolündedir.

Analiz Egzersizleri, sonuç çıkarmak ve öneri getirmek amacıyla bilgilerin üzerinde düşünülüp değerlendirilmesini gerektirmesi nedeniyle Katılımcının Analiz Yeteneği, Muhakeme Yeteneği ve Etkin Karar Verme becerilerini ölçmenin mükemmel bir yoludur. Aynı zamanda Katılımcının Sayısal Farkındalık, Planlama ve Organizasyon, Detaylara Hakim Olma, Ticari Farkındalık ve Stratejik Bakış Açısı becerilerini ölçmek için de iyi bir yöntemdir. Eğer yazılı raporlama formatı kullanıldıysa bu egzersizler ek olarak Yazılı İletişim becerisi ve eğer alternatif olarak kısa bilgilendirme ya da sunum tercih edildiyse Esneklik, Değişime Açık Olma, Dinleme, İkna Edici Sözlü İletişim, Kişilerarası Duyarlılık ve Etkileme becerilerini değerlendirmek için kullanılabilir.