KOÇLUK SÖZLÜĞÜ
Koçluk Nedir?
Koçluk, bir başkasının ne yapması gerektiğini veya ne düşüneceğini söylemeden öğrenmesine yardımcı olmakla ilgilidir. Buradaki fikir, koçluk yapılan kişinin (“koçluk alan”) tüm fikirleri ve kararları vermesidir . Sonuç olarak koçluk, insanların düşüncelerinin kilidini açmalarına ve engelleri kaldırmalarına yardımcı olarak tam potansiyellerine ulaşmalarına yardımcı olur.
Uluslararası Koçluk Federasyonu, koçluğu ve koçun sorumluluklarını aşağıdaki gibi tanımlamaktadır.
Koçlar her danışanı kendi hayatlarında ve çalışmalarında uzman olarak kabul eder ve her danışanın yaratıcı, becerikli ve bütün olduğuna inanırlar. Profesyonel bir koçluk ilişkisi, koçluk sürecindeki tarafların sorumluluklarını belirten bir anlaşmayı kapsar. Koçluk bu temel üzerine kurulunca koçun sorumlulukları;
- Danışanın ulaşmak istediği şeyleri keşfetmek, netleştirmek ve uyum sağlamak,
- Danışanın kendini keşfetmesini teşvik etmek,
- Danışanın ürettiği çözümleri ve stratejileri ortaya çıkarmak,
- Danışanın sorumlu ve hesap verebilir kılmaktır
Danışan (Müşteri)
Gelişimi ve ilerlemesi için profesyonel olarak koçluk alan kişi. Koçluk hizmetinin odak noktasında olan kişi.
Gizlilik
Koçluk ilişkisinde müşterilerin bilgilerinin korunması ve seansların içeriğinin gizli kalacağının kabul edilmesi. Aynı zamanda, sponsorluk eşliğinde yapılan koçluk çalışmalarında hangi bilgilerin nasıl paylaşılacağının net olarak açıklanması.
Sözleşme
Koçluk sürecinin kilit unsurlarının, koç ve müşterinin sorumluluklarının ve karşılıklı beklentilerin açıklandığı yazılı metin. Aynı zamanda gizlilik, ödeme koşulları, koçluğun hangi koşullarda sonlandırılacağını ve koçlukta kullanılacak olan yöntem ve araçları da içerebilir.
Farkındalık
Bireyin kendi koşullarının veya gelişim ihtiyaçlarının ne kadar farkında olduğunun bir değerlendirmesi. Olumlu koçluk sonuçları için kişinin kendi ve gelişim ihtiyaçlarının farkında olması esastır. Yaşama karşı farklı bakış açıları kazanan bireyler potansiyelini farkederek bu potansiyelini yaşamın her noktasında aktif kullanmasını sağlar.
Koçluk İlişkisi
Koç ve danışan arasındaki güven, saygı, dürüstlük, destek ve hedef belirlemeye dayalı ilişki. Kişilerin performanslarını geliştirmede yardımcı olan bir süreç.
Değerler
Değer, yaşamda önemli kabul edilen, hayatı yaşamaya değer kılan şeydir. Değerler ayrıca ahlaki açıdan neyin doğru neyin yanlış olduğuna dair kararlara da rehberlik eder. Sosyal, kişisel, ahlaki, kültürel, ticari değerler ve daha pek çok farklı değer türü vardır. Değerler ve inançlar koçlukta önemli bir rol oynar.
Gelişim Alanlarının Belirlenmesi
Değerlendirme sonuçları doğrultusunda, müşterinin büyüme hedeflerinin müzakere edilerek tanımlanması ve ana temaların oluşturulması. Tasarlanmış hedefler oluşturulması.
Motivasyon
Harekete veya eyleme ilham veren itici bir faktör veya bir şey.
Alışkanlıklar
Düzenli ve sürekli olarak kendini gösteren yalın davranışlardır. Genellikle, alışkanlıklar oluşturmak için bireyin yeni bir beceri veya davranış öğrenmesi gerekir. Özellikle bu, beynin görevi kolaylaştırmak için zihinsel ‘haritalar’ veya bağlantılar oluşturmasını sağlar. Bir güne kadar, daha kolay ve rutin hale gelir. Beyin daha sonra diğer yollara odaklanabilecektir.
Empati
Duygusal zekanın önemli bir parçası. Karşınızdaki kişinin onun konumunda ne hissediyor olabileceğini anlamak.
Kolaylaştırma Becerileri
Koçluk alan kişinin kendini daha iyi ifade edebilmesi, kazandığı farkındalığı bir öğrenme performansına çevirebilmesi için düşüncelerini ortaya çıkarmasını kolaylaştırmak. Bunun için aktif dinleme ve hem sözlü, hem de sözlü olmayan becerilere sahip olma.
Hesap Verebilirlik
Her seansta müşteri istediği sonuçları elde etmek ve bir ilerleme kaydetmek için eylem adımları belirler. Koç, müşterisini bu anlamda sorumlu tutar ve nasıl takip edileceğini araştırır.
Eylem Planları
Koçluk müşterisinin hedeflerine doğru ilerleme sağlamak için atması gereken adımlar, uygulayacağı davranışlar, gözlemler ve araştırmaları içeren eylemler. Farklı gelişim ve okuma faaliyetlerini içerebilir.
Kalibrasyon
Hem koçun hem de müşterinin başlangıç noktalarını, hedeflerini ve bu hedeflere ulaşmada nerede olduklarını belirlemelerine izin veren bir süreç. Özellikle, katılımcıların kilometre taşlarını ölçmelerine ve hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olacak koşullara uyum sağlamalarına olanak tanır.
Yönetici Koçluğu
Yönetici koçluğu kurumsal yöneticilerin iş yerindeki etkinliklerini artırmalarına yardımcı olmayı amaçlayan bir eğitimdir. Ayrıca müşterinin iş başında yönetim ve liderlik performansını daha ileriye taşımak için bireysel bir müşteri ile yapılan koçluk çalışma alanı. Kendi özgün kaynaklarına ulaşmalarını, kişisel etkilerini daha fazla yansıtmalarını ve işe olan motivasyonu nasıl koruyacağına dair kavramları içerir. Problem çözme yetenekleri ile birlikte stratejik düşünme yeteneklerini arttırmaya yardımcı olur.
Kariyer Koçluğu
Kariyer Koçluğu; kariyer keşfi, kariyer değişimi ve kariyer gelişimine odaklanır. Bir Kariyer Koçu, müşterinin uygun bir iş veya hangi kariyerin en iyi seçim olduğunu bulmasına yardımcı olmak için niteliklerini, deneyimlerini, güçlü yanlarını, zayıf yönlerini, hobilerini ve ilgi alanlarını keşfetmesine yardımcı olur. İş arama stratejileri, kariyer koçluğunun yanı sıra mülakat becerileri, öne çıkan bir özgeçmiş oluşturma ve Linkedin gibi doğru sosyal medya kullanımını oluşturmaya yardımcı olabilir.
Genellikle aynı takımdan veya aynı rollerden bir grup kişiye koçluk yapmak. Bu tür koçluk, katılımcıları bireysel düzeyde ve grup olarak değerlendirmeyi amaçlar. Üyeler ortak bir amaç için çalışırken işbirliğini teşvik eder ve işyeri ortamını iyileştirir.
Yaşam Koçluğu (Kişisel Koçluk)
Bir Yaşam Koçu, kişisel hedefler belirlemek, (müşterinin isteklerinden ilham alarak) bu hedeflerine ulaşmak ve yaşamak istedikleri hayatı yaratmak için bir plan tasarlayarak müşteri ile birlikte çalışır. Hayatınızı değiştirmek istediğiniz alanlarda danışanın harekete geçmesine, engellerin üstesinden gelmesine, engellerden ders almasına ve ilerlemek için kendilerini motive etmesine destek olur.
Değerlendirme
Bireysel bir grubun amaçlarını ve koşullarını anlama görevi. Bir Koç tarafından yapılan değerlendirmeler, güçlü yönleri ve becerileri ölçebilir veya iyileştirilecek alanları belirleyebilir.
Yetkinlik Çerçevesi
Bir işverenin çeşitli rollere sahip çalışanlardan beklentilerini tanımlamak için kullandığı bir dizi ölçüm. Özellikle, bu çerçeveler koçluk ve gelişim oturumları için kullanılır. Ayrıca, performans yönetiminin ölçülmesine ve işe alım için bir araç olarak yardımcı olurlar.
DiSC Değerlendirmesi; iş yerinde üretkenliğini, ekip çalışmasını, iletişimi artırmaya ve liderlik becerilerini geliştirmeye yardımcı olmak için kişisel bir değerlendirme aracıdır. DiSC, dört evrensel insan davranışı olan Hakimiyet, Teşvik, Teslimiyet ve Uyum’un kısaltmasıdır. Kişi DiSC Değerlendirmesini aldığında, baskın davranışı bu kategorilerden birine veya birden fazlasına girer. Gözlemlenebilir davranışsal eğilimleri ölçer. Yaptığınız şeyi nasıl ve neden yaptığınızı bilmek, benzersizliğinize ve işinize, evinize ve çevrenizdeki diğer kişilere ne gibi değer kattığınıza dair değerli bilgiler sağlar. Danny Silk’in “Temel Disk Eğitimi Çalışma Kitabı”nda yazdığı gibi: “Kendimizi anlamak, birbirimizi anlamamıza yardımcı olur.
360 Derece Değerlendirme
360 Derece Değerlendirme, liderin amirinden, akranlarından, astlarından ve kendisinden geri bildirimin toplandığı bir yöntemdir. Böylece lider kuruluş içinde nasıl algılandığını anlayabilir, kişisel ve profesyonel hedefler belirleyebilir. 360 Değerlendirmesi, çalışanın performansına yönelik bütüncül bir yaklaşım sağlar. Performans ile birlikte liderlik özellikleri, iletişim kurma yeteneği ve kişinin ekibiyle koordinasyonu gibi becerileri de ölçülür.
VIA Güçlü Yönler Envanteri
VIA Güçlü Yönler Envanteri, bir bireyin güçlü karakter profilini belirlemek için tasarlanmış psikolojik bir değerlendirmedir. Pozitif psikoloji alanında tanınmış araştırmacılar Christopher Peterson ve Martin Seligman tarafından oluşturulmuştur. Değerlendirmedeki 34 güçlü yön 6 kategoride kategorize edilmiştir: Bilgelik ve Bilgi, Cesaret, Sevgi ve İnsanlık, Adalet, Denge ve Maneviyat, Aşkınlık. Bir kişi Özel Güçlü Yönlerini kullanırsa işlerinde ortalama olarak daha mutlu olacaktır.
ICF Uluslararası Koçluk Federasyonu (ICF)
Uluslararası Koçluk Federasyonu (ICF), dünya çapında kişisel ve iş koçlarını temsil eden, kar amacı gütmeyen, profesyonel bir organizasyondur. ICF, Koçlar için önde gelen sertifikasyon kuruluşudur ve Temmuz 2020 itibariyle,ICF’nin 147 ülke ve bölgede yaklaşık 41.500 üyesi bulunmaktadır. 1995 yılında kurulan ICF, koçluk mesleğinde profesyonel standartlar için dünya çapında kampanyalar yürütür ve profesyonel koçlar (ICF Unvanı aracılığıyla) ve koç eğitim programları (ICF Eğitim Programı Akreditasyonu aracılığıyla) için bağımsız sertifikasyon sağlar. Temmuz 2020 itibariyle, 130 ülke ve bölgede üç ICF Unvanından birine sahip 30.079 koç var: 16.898 Associate Certified Coach (ACC); 11.946 Profesyonel Sertifikalı Koç (PCC); ve 1.235 Usta Sertifikalı Koç (MCC).
Master Certified Coach (MCC)
Uluslararası Koçluk Federasyonu (ICF) aracılığıyla Koçlara sunulan üç sertifika seviyesi vardır. Master Certified Coach (MCC) sertifikası, şu anda Uluslararası Koçluk Federasyonu tarafından verilen koçluk mesleğinde mevcut olan en yüksek sertifikadır. Master Certified Coach, beceri ve deneyim açısından koçluk mesleğinin zirvesidir. 2020 itibariyle dünyada sadece 1235 MCC Koçu bulunmaktadır. MCC seviyesini elde etmek için koçların 10 saat nitelikli bir mentorluk almaları ve CKA sınavından geçmeleri, 2500 saat koçluk tecrübesine sahip olmaları ve 200 saat koça özel eğitim almış olmaları gerekmektedir.
Professional Certified Coach (PCC)
Professional Certified Coach ünvanı, Uluslararası Koçluk Federasyonu tarafından verilen en yüksek ikinci sertifikadır. 500 saat koçluk tecrübesine sahip olmaları ve en az 125 saat koça özel eğitim almış olmaları gerekmektedir. PCC seviyesini elde etmek için koçlar ayrıca 10 saat nitelikli bir mentorluk almalı ve CKA sınavı geçmelidir.
Associate Certified Coach (ACC)
Associate Certified Coach (ACC) sertifikası, Uluslararası Koçluk Federasyonu (ICF) aracılığıyla elde edilebilen ilk sertifika düzeyidir. 100 saat koçluk tecrübesine sahip olmaları ve 60 saat koça özel eğitim almış olmaları gerekmektedir. ACC seviyesini elde etmek için koçlar 10 saat nitelikli bir mentorluk almalı ve yazılı bir sınavı geçmelidir.
Mentorluk
Mentorluk süreci, mentiyi potansiyellerini en üst düzeye çıkarmak, becerilerini geliştirmek, performanslarını iyileştirmek ve olmak istedikleri kişi olmak için kendi öğrenmelerini yönetme konusunda destekler ve teşvik eder. Mentorluk, güçlü bir kişisel gelişim ve güçlendirme aracıdır. Benzer bir alanda çalışan veya benzer deneyimleri paylaşan iki kişi (mentor ve mentee) arasındaki ortaklığı içerir.
Koçluk Sözlüğü blog yazımızda koçluk için önemli kavramlara açıklık getirmek istedik. Yine aşağıdaki makalelerde sizin için faydalı olabilir.
https://212derece.com/icf-onayli-kocluk-egitimi-nedir/
https://212derece.com/kocluk-egitimi-secerken-nelere-dikkat-etmeliyim/
https://212derece.com/egitim-koclugu-nedir/